สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ขยายผลต่อยอดนวัตกรรม สร้างจินตนาการเพลงพื้นบ้าน สนับสนุนจัดกิจกรรม “ดนตรีและเพลงที่สุโขทัย” ชูคอนเซ็ปต์อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมให้คงอยู่ในบริบทที่สอดคล้องการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และเพื่อสรรเสริญพระบารมี รัชกาลที่ 5
เมื่อวันที่ 24 มีนาคม 2565 ที่ผ่านมา (วช.) ร่วมกับ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) (อพท.) กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา และวิทยาลัยนาฏศิลปสุโขทัย สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม จัดกิจกรรม “ดนตรีและเพลงที่สุโขทัย” โดยมี ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เป็นประธาน พร้อมด้วยคณะผู้บริหารสังกัด (อว.) และประชาชนที่สนใจได้เข้าร่วมกิจกรรมดังกล่าว ณ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย จังหวัดสุโขทัย
ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า กิจกรรมดนตรีและเพลงที่สุโขทัย เวทีข้างวัดมหาธาตุ (วช.) ได้สนับสนุนการวิจัยภายใต้ “โครงการวิจัยพื้นที่ทางวัฒนธรรมดนตรีเพื่อพัฒนาและสร้างสรรค์จินตนาการใหม่โดยอาศัยร่องรอยวิถีชีวิตของชุมชนผ่านศิลปินในท้องถิ่นผู้สืบทอดวัฒนธรรมดนตรีของชุมชน” และ “โครงการขยายผลต่อยอดนวัตธรรมเพลงพื้นบ้านเพื่อเผยแพร่ให้เป็นมรดกชาติ” แก่ “มูลนิธิอาจารย์สุกรี เจริญสุข” ซึ่งดำเนินการโดย รศ.ดร.สุกรี เจริญสุข เพื่อเป็นการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม และกระตุ้นให้เกิดการเสริมสร้างสิ่งใหม่บรากฐานสิ่งเก่า เพื่อรักษาเสถียรภาพและอัตลักษณ์ของสังคมไทยให้สืบทอดและคงอยู่ต่อไป
กิจกรรม “ดนตรีและเพลงที่สุโขทัย” เป็นการโชว์ของวงไทยซิมโฟนีออร์เคสตรา ควบคุมและเรียบเรียงเพลงโดย พันเอกประทีป สุพรรณโรจน์ ซึ่งฉากหลังเป็นวัดมหาธาตุจะทำให้ผู้ฟังเสียงเพลงสัมผัสมิติของความเคลื่อนไหวและมีชีวิต พลังของเพลงจะสร้างมโนภาพให้เกิดขึ้น เพื่อมองย้อนกลับไปในบรรยากาศโบราณ “วัดมหาธาตุ” และจินตนการภาพของสุโขทัยให้กลับมามีชีวิตอีกครั้งตามเสียงที่ได้ยิน การแสดงในครั้งนี้ ได้นำดนตรีพื้นบ้านซึ่งเป็นบทเพลงสมัยสุโขทัยได้รับการคัดเลือกมาเรียบเรียงใหม่ ซึ่งถือเป็นการวิจัยในรูปแบบหนึ่ง พร้อมทั้งบันทึกเสียงและบันทึกเป็นโน้ตสากล ส่วนเครื่องดนตรีสากลที่ใช้ในการบรรเลงครั้งนี้ ประกอบด้วย ไวโอลินหนึ่ง ไวโอลินสอง วิโอลา เชลโล ดับเบิลเบส ฟลุต โอโบ คลาริเน็ต บาสซูน ฮอร์น ทรัมเป็ต ทรอมโบน เบสทรอมโบน เครื่องจังหวะและทิมปานี และเครื่องประกอบจังหวะ และแบ่งการแสดงเป็น 15 ชุดการแสดง ได้แก่
- การแสดงคณะกลองยาวสุโขทัย โดยคณะทองหลอมศรีวิไล
- ระบำมรดกโลกสุโขทัย โดยนางรำจากวิทยาลัยนาฏศิลปสุโขทัย
- เพลงสรรเสริญถวายไชยมงคล รัชกาลที่ 5 ประพันธ์และเรียบเรียงดนตรีโดยครูไมเคิล ฟุสโก (Michael Fusco)
- เพลงขอม ขับร้องโดย นพพร เพริศแพร้ว
- เพลงเครือญาติ ขับร้องโดยนพพร เพริศแพร้ว
- เพลงเขมรไล่ควาย บรรเลงโดยวงไทยซิมโฟนีออร์เคสตร้า
- เพลงคางคกปากสระ บรรเลงโดยวงไทยซิมโฟนีออร์เคสตร้า
- เพลงนางนาค นาคราช พราหมณ์ดีดน้ำเต้า ขับร้องโดยนพพร เพริศแพร้ว
- เพลงคนไทย ขับร้องโดยนพพร เพริศแพร้ว
- เพลงเดินทาง ขับร้องโดยนพพร เพริศแพร้ว
- เพลงมอญกละ บรรเลงโดยวงไทยซิมโฟนีออร์เคสตร้า
- เพลงกาเหว่า ขับร้องโดยอิสรพงศ์ ดอกยอ
- เพลงสาวสุโขทัย ขับร้องโดยอิสรพงศ์ ดอกยอ
- เพลงสร้อยแสงแดง บรรเลงโดยวงไทยซิมโฟนีออร์เคสตร้า
- เพลงตับฝรั่ง (เมดเลย์ ทำนองเพลง Yankee Doodle,Wait for the Wagon,When the saints go marching in,Marching Through Georgia
ซึ่งในส่วนของเพลงสรรเสริญถวายไชยมงคล รัชกาลที่ 5 และเพลงสำเนียงของชาวสยาม เป็นเพลงที่ประพันธ์และเรียบเรียงดนตรี โดย ครูไมเคิล ฟุสโก เนื้อร้องโดยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ถวายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ครูไมเคิล ฟุสโก ผู้นำแตรวงทหารเรือ เป็นผู้ประพันธ์ บรรเลงขึ้นครั้งแรกในวังหลวง งานเลี้ยงน้ำชา ที่ริมบันไดใหญ่ พระที่นั่งจักรี เมื่อวันที่ 15-16 กันยายน พ.ศ.2439 นอกจากนี้ ยังมีการสร้างสรรค์ภาพจิตรกรรมวัดมหาธาตุประกอบบทเพลง โดย ดร.สุชาติ วงษ์ทอง
การจัดกิจกรรม “ดนตรีและเพลงที่สุโขทัย”ได้จัดให้เข้าชมในจำนวนที่นั่งตามข้อกำหนดการป้องกันโควิด-19 ของ จังหวัดสุโขทัย และการแสดงครั้งนี้ใช้วิธีถ่ายทำโดยบันทึกภาพและเสียงเพื่อเผยแพร่ผ่านสื่อออนไลน์และสื่อโทรทัศน์ด้วย
สุรเชษฐ ศิลานนท์ รายงาน