จังหวัดลพบุรี – พลิกวิกฤตเป็นโอกาส ชาวดิน (ดินสอพอง) ที่ลพบุรี อาศัยสภาพอากาศที่ร้อนจัดตลอดทั้งวัน เร่งผลิตดินสอพองออกจำหน่ายก่อนเทศกาลสงกรานต์ เนื่องจากอากาศร้อน ดินสอพองแห้งได้เร็วขึ้น และราคาดีกว่าปีที่ผ่านๆมา เป็นเท่าตัว
ที่หมู่บ้านหินสองก้อนแหล่งผลิตดินสอพองบริสุทธิ์ ที่ใหญ่ที่สุด ในประเทศ ซึ่งเกิดจากภูมิปัญญาของแผ่นดิน สู่การทำกินที่พอเพียง ณ หมู่บ้านดินสอพอง ริมคลองชลประทานชัยนาท-ป่าสัก ในตำบลถนนใหญ่ และ ตำบลทะเลชุบศร อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ซึ่งภาพจากมุมสูง จะเห็นชาวบ้านใน 2 ตำบล แห่งนี้ กว่า 200 หลังคาเรือน จะมีลานตากดินสีขาวโพน และมีอาชีพหลักในการผลิตดินสอพอง เพื่อป้อนสู่ตลาด โดยเฉพาะภาคอุตสาหกรรมโรงงาน การทำเครื่องสำอาง ยาสีฟัน ทำธูป รวมถึง การทำสี ซึ่งมีทั้งสีทาบ้าน และสีโป้รถยนต์
แต่ในช่วงก่อนจะถึงเทศกาลสงกรานต์ ในระหว่างเดือน มีนาคม – เมษายน ซึ่งตรงกับสภาพอากาศของเมืองไทยที่ร้อนจัดตลอดทั้งวัน โดยเฉพาะที่จังหวัดลพบุรี อุณหภูมิร้อนระอุ ทะลุกว่า 40 องศา ต่อเนื่องหลายสัปดาห์ ชาวบ้านหมู่บ้านดินสอพองที่ลพบุรี จะเร่งรีบทำดินสองพอง ซึ่งมีวัตถุดิบที่ใช้เป็นดินขาว ดินมาร์ล หรือ ดินสอพองในท้องถิ่น ในพื้นที่ ของจังหวัดลพบุรี นำมาผ่านขบวนการฉีดน้ำ และกรองเศษหิน เศษดินออก แล้วนำน้ำดิน ซึ่งมีลักษณะเป็นโคลนสีขาวลงสู่บ่อพัก รอจนดินตกตะกอนกายเป็นชั้นแป้งละเอียด แล้วจึงตักน้ำออก นำแป้งที่ยังเปียกๆ มาใส่แท่นพิมพ์ กดเป็นรูปแป้งดินสอพอง หรือที่ชาวดิน เรียกว่าดินตุ่ม หรือ ดินตุ้ม ตากแดดจนแห้งสนิท โดยใช้เวลาประมาณ 1-2 วัน แต่ถ้าวันไหนแดดดีตลอดทั้งวันก็จะใช้เวลาเพียงแค่ 1 วัน แบบหยอดตอยเช้า เย็นก็สามารถจะเก็บนำไปบรรจุใส่ถุง ถุงละ 10 กิโลกรัม ออกจำหน่าย ซึ่งขั้นตอนการทำดินสอพอง ของหมู่บ้านดินสอพองที่ลพบุรี จะไม่มีการใส่สี หรือ แต่งกลิ่น แต่อย่างใด จึงถือว่าเป็นดินสอพองที่บริสุทธิ์ และไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย
โดยที่หมู่บ้านดินสอพองทั้ง 2 ตำบล แห่งนี้ จะผลิตดินสองกันเกือบทั้งปี เฉลี่ยปีละ 8-9 เดือน ยกเว้นช่วงฤดูฝน แต่ส่วนใหญ่จะทำส่งภาคอุสาหกรรม ยกเว้นก่อนที่จะถึงเทศกาลสงกรานต์ ของทุกๆ ปี ชาวบ้านจะหันมาหยอดดินสอพองเป็นก้อนเล็กๆ หรือที่เรียกว่าดินตุ้ม ซึ่งมักจะถูกนำไปละลายน้ำ เพื่อใช้เล่นกันในช่วงเทศกาลสงกรานต์ และตรงกับความต้อง การของตลาด โดยแต่ละวันจะมีพ่อค้าคนกลางและผู้ที่สนใจมารับซื้อถึงที่ โดยเฉพาะในช่วงก่อนถึงนี้ จะมีดินสอพองผลิตออกจากหมู่บ้าน ไปยังทั่วประเทศ เฉลี่ยไม่น้อยกว่า 150-200 ตัน ต่อวัน สร้างรายได้ให้กับชาวบ้านได้เป็นอย่างดี ทำให้มีเด็กๆ และเยาวชนคนรุ่นใหม่ หันกลับมาสนใจในอาชีพ ท้องถิ่นของตนเองเพิ่มมากขึ้น….. โดยเฉพาะในปีนี้ ดินสอพองมีราคาดี…กว่าในช่วง 3-4 ปี ที่ผ่านมา หลังจากสถานการณ์โควิด 19 ในประเทศเริ่มผ่อนคลายมากขึ้น ประกอบกับรัฐบาลได้ผลักดันเทศกาลสงกรานต์สู่ Festival ระดับโลก เพื่อสะท้อนอัตลักษณ์วัฒนธรรมซอฟต์พาวเวอร์ไทย ส่งผลให้ความต้องการใช้ดินสอพองในปีนี้ คึกคักกว่าในช่างหลายปีที่ผ่านมา จนผลิตกันไม่ทัน เพราะมีพ่อค้าคนกลางหมุนเวียนกันเข้ามารับซื้อถึงลานตาก
ขณะที่นายรัชพล เกียรติวินัยสกุล นายกองค์การบริหารส่วนตำบลถนนใหญ่ จ.ลพบุรี ในฐานนะเจ้าของพื้นที่ และได้มีการผลักดันกลุ่มอาชีพของชาวดิน (ดินสอพอง) ให้เป็นไปในรูปแบบของวิสาหกิจชุมชน หมู่บ้านดินสอพอง กล่าวว่า “ดินสอพอง” ปีนี้ ราคาดี กว่าหลายปีที่ผ่านมา โดยดินสอพอง หรือ ดินมาร์ล ที่เป็นวัตถุดิบ สำหรับนำมาผลิตเป็น แป้งดินสอพอง ด้วยวิธีการหยอด หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “ดินตุ่ม” ที่มักถูกนำไปผสมน้ำเล่นสงกรานต์ เป็นดินในพื้นที่ของตำบลถนนใหญ่ ของจังหวัดลพบุรี มีลักษณะเด่นที่ชาวบ้านเรียกว่า….ดินนอนดี….. ซึ่งช่วงนี้ ดินสอพองราคาดีมาก ขายได้ตันละ 7,000 ถึง 9,000 บาท ซึ่งปกติตันละ 2,000 ถึง 3,000 บาท เอง ทั้งนี้ เกิดจากการที่รัฐบาลได้ส่งเสริมเกี่ยวกับเทศกาลสงกรานต์ ทำให้ดินสอพอง ได้รับความสนใจจากประชาชนเป็นจำนวนมาก ส่งผลเสรฐกิจดีต่อพี่น้องชาวดิน อย่างไรก็ตาม ขอให้พี่น้องประชาชนเล่นแป้งดินสอพองอย่างสุภาพ เพื่อให้ดินสอพองอยู่คู่กับคนไทย ไปตาบนานชั่วนาน
กฤษณ์ สนใจ ลพบุรี 0890899090