สำนักงานเกษตรจังหวัดนครพนม แนะเทคนิคการเก็บเกี่ยวข้าวให้ได้ผลผลิตสูงและมีคุณภาพดีในการเก็บเกี่ยวทุกขั้นตอน เพื่อให้เกษตรกรรักษาคุณภาพและปริมาณข้าวไว้ให้ได้มากที่สุด
นายวินัย คงยืน หัวหน้ากลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการผลิต รักษาราชการแทนเกษตรจังหวัดนครพนม เปิดเผยว่า ชาวนาหลายรายอาจประสบปัญหาการเก็บเกี่ยวข้าวไม่ทันตามกำหนดทำให้ข้าวมีผลผลิตน้อยไม่มีคุณภาพ สาเหตุจากเกษตรกรบางรายที่ปลูกข้าวไว้จำนวนมาก ใช้วิธีเกี่ยวข้าวแบบดั้งเดิมจึงเก็บเกี่ยวข้าวไม่ทันกำหนดเวลา ทำให้ข้าวแห้งเมล็ดลีบ เวลาเก็บเกี่ยวข้าวจะร่วงหล่นลงพื้นได้ง่ายจนส่งผลให้ผลผลิตเสียหาย คุณภาพไม่ดีเท่าที่ควร ข้าวที่เกษตรกรเพาะปลูกจะเริ่มสุกจากทางภาคเหนือลงไปภาคใต้ สำหรับฤดูข้าวนาปีหรือข้าวไวต่อช่วงแสง จะนิยมปลูกในช่วงของวันแม่และจะเก็บเกี่ยวในช่วงวันพ่อ ซึ่งขณะนี้ใกล้ถึงฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว โดยในประเทศไทยจะมีการเก็บเกี่ยวข้าวนาปี ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนจนถึงเดือนมกราคม ข้าวจะสามารถเก็บเกี่ยวได้โดยเริ่มตั้งแต่ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้ เป็นลำดับ
สำหรับในบางพื้นที่ในช่วงนี้เกษตรกรบางรายเริ่มที่จะเก็บเกี่ยวผลผลิตข้าวแล้ว โดยข้าวที่เริ่มเพาะปลูกมาตั้งแต่ในช่วงเดือนพฤษภาคมเริ่มที่จะสุกรอการเก็บเกี่ยว ที่ผ่านมาการเก็บเกี่ยวผลผลิตข้าวของเกษตรกรยังมีปัญหาในเรื่องของคุณภาพและปริมาณผลผลิตที่ได้รับไม่สูงมากนัก เนื่องจากการเก็บเกี่ยวผลผลิตข้าวที่ไม่ถูกต้อง ซึ่งเกษตรกรจะต้องให้ความสนใจและรู้ถึงวิธีในการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม โดยให้เกษตรกรเริ่มสังเกตตั้งแต่เมื่อข้าวเริ่มออกดอก ซึ่งถ้าข้าวทั้งแปลงออกดอกประมาณ 80% ถือเป็นวันออกดอก นับจากวันออกดอกไปอีก 28 – 30 วัน ก็จะเป็นกำหนดวันเก็บเกี่ยวข้าวที่เหมาะสม โดยให้มีการระบายน้ำออกจากแปลงก่อนถึงกำหนดเก็บเกี่ยวประมาณ 7 – 10 วัน เพื่อให้ข้าวสุกแก่สม่ำเสมอสะดวกในการเก็บเกี่ยว
เมื่อถึงระยะสุกแก่เหมาะสมนับจากวันออกดอกให้เริ่มทำการเก็บเกี่ยว โดยเมล็ดจะต้องมีความชื้นไม่ต่ำกว่า 20% ซึ่งหากมีการเก็บเกี่ยวข้าวก่อนหรือหลังจากระยะนี้ไป จะทำให้ข้าวสูญเสียน้ำหนักและคุณภาพมาก ซึ่งการนวดข้าวสามารถทำได้หลายวิธี เช่น ใช้คนนวด เครื่องนวด เครื่องเกี่ยวนวด และในการนวดข้าวในทุกวิธี จะต้องระมัดระวังการสูญเสียปริมาณข้าวจากการร่วงหล่น กระเด็นติดไปกับฟางข้าว เมล็ดเกิดการแตกร้าว แตกหัก เกษตรกรจะต้องเลือกวิธีที่ใช้ในการนวดให้มีความเหมาะสมกับพื้นที่ เพื่อลดความสูญเสียของผลผลิตข้าว
ทั้งนี้หลังจากเก็บเกี่ยวและนวดข้าว จะต้องรีบตากหรือลดความชื้นเมล็ดให้แห้งโดยเร็วที่สุด โดยใช้แสงอาทิตย์หรือเครื่องอบข้าว และแยกสิ่งเจือปนออกข้าว เพื่อให้ผลผลิตที่ได้เกิดการสูญเสียน้อยที่สุด คุ้มค่ากับการลงทุน และสารมารสร้างได้ได้เพิ่มให้กับเกษตรกร
ภาพ/ ข่าว : กลุ่มยุทธศาสตร์และสารสนเทศ สำนักงานเกษตรจังหวัดนครพนม
เทพพนม รายงาน